Newgrange

Newgrange jest jedną z wizytówek Irlandii, podobnie jak angielskie Stonehenge. Jest równie tajemnicze, ale starsze o jakiś tysiąc lat. Jedna z najstarszych na świecie i na pewno najstarsza w Irlandii prehistoryczna budowla, starsza też od piramid w Egipcie i greckich Myken. Wzniesiona została około 5000 lat temu, znajduje się pośród pastwisk nad rzeką Boyne w hrabstwie Meath. Newgrange jest do dziś niewyjaśnionym tworem kultury neolitu, ówczesnej wiedzy astronomicznej i pamiątką po czasach, kiedy to co ważne zapisywało się tylko w kamieniu.

 

Newgrange to olbrzymi grobowiec w kształcie kopca usypany z ziemi i torfu. Ma 85 metrów średnicy i 12 wysokości. Wewnątrz niego znajduje się wąski korytarz o długości 19 metrów prowadzący do komory centralnej w kształcie krzyża. Korytarz obniża się, ma kształt wydłużonej litery S, w najwęższym miejscu ma 39 cm szerokości. Ze środka grobowca można zobaczyć niebo jedynie wtedy, kiedy położy się na ziemi.

Wejście do grobowca umieszczone jest w ten sposób, że w najkrótszym dniu w roku, 21 grudnia, wschodzące słońce wpada do środka i oświetla kryjący się w mroku tunel a potem przez jedyne 15 minut w roku rozświetla również wnętrze Newgrange. Zobaczyć mogą to wyłącznie szczęściarze wylosowani na ten dzień, pod warunkiem, że nie będzie chmur o wschodzie słońca. Słońce wpada przez roof box widoczny poniżej, nad wejściem. 

Wiedza astronomiczna, którą posiadali ludzie jedzący rękami, pijący wodę z rzeki i mieszkający w szałasach pozwoliła im zbudować ten kopiec oraz 40 podobnych znajdujących się w tym rejonie. To największe skupisko grobowców korytarzowych na świecie.  

Newgrange jest dziś wymuskane, świeżo skoszone i wzmocnione betonem, zwiedzać je można tylko z przewodnikiem, o ile kupi się w porę bilet. Ludzie, którzy zbudowali kopiec przenieśli się wkrótce potem dalej, nie zostawili żadnej wiadomości. 

Newgrange przez 4 tysiące lat stopniowo zapadało się i równało się z krajobrazem. W XVII wieku pasterz szukający kamieni do wzmocnienia swojego domu odkrył jakąś jaskinię w polu. Dopiero w XX wieku grobowiec został poddany gruntownym badaniom i renowacji. Odbudowano zewnętrzne ściany z olbrzymich kamieni, które przez tysiąclecia zniknęły. Z oryginalnych rzeźbionych ręką człowieka neolitu 38 głazów otaczających kopiec zostało tylko 12.

Kamienie użyte do budowy Newgrange zostały sprowadzone z trzech różnych miejsc, z trzech różnych kierunków oddalonych o dziesiątki mil. Dlaczego akurat tutaj? Kwarcyt, granit i piaskowiec transportowano rzeką Boyne oraz przez lasy, bo w tamtych czasach ta część Irlandii pokryta była lasami... 

Czołowa ściana Newgrange zbudowana jest z kwarcytu, który o wschodzie słońca barwi się na złoty kolor. To, co obecnie w Newgrange można obejrzeć jest wydarte czeluściom zapomnienia wśród traw, brakujące kamienie są dołożone przez OPW, ale mimo to kopiec stoi w tym samym miejscu, co 5000 lat temu i wygląda tak, jak właśnie powinien wyglądać. Wciąż co roku 21 grudnia wpatruje się swoim okiem w niebo na wschodzie w oczekiwaniu na słońce o 8.58 by na 15 minut pochłonąć łapczywie jego promienie.

Wewnątrz grobowca nie można robić zdjęć. O ile zewnętrzne kamienie zostały zabrane przez pasterzy a potem sprowadzone na nowo, to wnętrze Newgrange jest absolutnie nienaruszone. Kamienie o wadze kilkudziesięciu ton wzmocnione gliną i muszelkami z rzeki tworzą imponujący strop kryjący jedną z tajemnic Irlandii. 

Inną tajemnicą jest ten motyw widoczny na powyższym zdjęciu, po lewej stronie. To potrójna spirala, zagadkowy symbol o wielu znaczeniach. Jest również wyryty na olbrzymim kamieniu przed samym wejściem. 

Neolityczne rysunki powtarzają się w różnych częściach naszego globu, są pamiątką po wyobrażeniach ludzi tamtego okresu. Rysunek potrójnej spirali nie pojawia się nigdzie, tylko w Newgrange. Jest wiele interpretacji tego znaku. Najbardziej odpowiada mi byłem-jestem-będę. Najlepiej w Newgrange.