Zamieszki w Belfaście

Przez kilka ostatnich dni w Belfaście trwały zamieszki, rannych zostało ponad 60 osób, głównie policjantów. Na szczęście nie było mnie tam, ale pozwolę tu sobie na trochę własnych spostrzeżeń na temat Belfastu oraz atmosfery, która mi się z tym miastem kojarzy.



Belfast jest dla mnie najmniej sympatycznym miastem na całej wyspie. Nie rozumiem ludzi, którym się tam podoba. Nie wyobrażam sobie, żebym miał tam mieszkać. W centrum jest trochę ciekawej architektury, jest rzeka, Titanic, centra handlowe, ogrody, turyści, jest spokojnie. Opancerzone samochody policyjne przypominają jednak, że w każdej chwili może coś się wydarzyć, tak jak ostatnio.



Źródłem konfliktów w Belfaście jest to samo co zawsze - religia. Ostatnio zaczęło się od marszu katolików (zwanych również republikanami), którzy po raz kolejny demonstrowali wolę połączenia obu Irlandii. Potem protestanci (zwani również lojalistami) zaczęli śpiewać pieśni, które obrażały katolików. W nocy zaczęło się palenie samochodów, butelki z benzyną, kamienie, cegły i szarpanina z policją. Gówniarze i chuligani w swoim żywiole.



Nie jest łatwo zrozumieć tych ludzi, wytłumaczyć dlaczego wciąż tam żyje nienawiść, którą od wieków darzą się obie irlandzkie społeczności mieszkające w osobnych dzielnicach. Wysoki na kilka metrów mur zwany Linią Pokoju oddziela katolików od protestantów, a bramy w murze zamykane są w każdy piątek wieczorem, po wypłacie. Na weekend zostaje otwarta tylko jedna brama, dla taksówek. Nikt inny poza turystami nie ma potrzeby przekraczać Linii Pokoju.

Po Belfaście miałem okazję pokręcić się wiele razy, rozmawiałem tam z różnymi ludźmi, widziałem robotnicze dzielnice, gdzie pośród ogrodów pamięci pielęgnuje się wspomnienia o zabitych po obu stronach. Belfast nie jest w stanie mnie urzec i przyciągnąć, zbyt gęstą, wrogą i obcą atmosferę tam czuję. Jednym z bardziej ponurych obrazów był dla mnie rząd katolickich domów tuż przy Linii Pokoju zwieńczonej drutem kolczastym na wysokości 6 metrów. Za domami na trawie bawiły się dzieci a nad nimi zamocowana była gęsta stalowa siatka.



Przy okazji lipcowych marszów zawsze w Belfaście są jakieś rozróby. Rozsądni ludzie biorą wtedy urlopy i wyjeżdżają na południe. Ja w ogóle nie robię wycieczek po Belfaście w lipcu, bo mam samochód z rejestracją Republiki, czyli w rozumieniu kretynów rzucających kamieniami jestem katolikiem i należy mi się za to przynajmniej rozbita szyba. Przez cały rok w dzielnicach protestanckich wiszą brytyjskie flagi a krawężniki i słupki parkingowe pomalowane są w królewskich kolorach. Tak protestanci demonstrują swoją lojalność wobec brytyjskiej korony. Zawsze jak jadę przez Sandy Row lub Shankill to mam ciarki na plecach.

Tak zwane "bezpieczne taksówki", którymi można bez przeszkód zwiedzić cały Belfast są dwojakiego rodzaju. Katolickie taksówki zwane black cab są czarne i wyjeżdżają z podziemnego garażu. Przy recepcji wisi tablica z nazwiskami 12 kierowców, którzy zostali zastrzeleni w czasie pracy. Protestanckie taksówki są dla odmiany kolorowe i stoją na postojach otwartych. W jednej i drugiej na początek wycieczki kierowca pyta klienta o wyznanie. Przećwiczyłem różne warianty i doszedłem do wniosku że najlepiej mówić, że się jest buddystą na wakacjach.



Jak tylko wyjedzie się z centrum, na każdym rogu widać ogrody pamięci, pomniki, nazwiska, tabliczki na budynkach, wszędzie dookoła coś się działo, ktoś zginął, ktoś walczył, ktoś bronił. Przemoc i walki religijne są wpisane w historię Belfastu. Echa tych historii odbijają się między murami do dziś. Zresztą zgodnie z napisami na muralach: "Lest we forget" czyli "nie zapomnimy" (kto nam to zrobił).



Z obserwacji murali, których w Belfaście jest całe mnóstwo, można wysnuć wniosek, że katolicy będą pamiętać o tych, którzy oddali życie w sprawie zjednoczenia Irlandii, a protestanci będą pamiętać o tym, że katolików trzeba trzymać na muszce. Nie chcę tu stawać po żadnej stronie (jako buddysta) ale wydaje mi się, że protestanci wpoili swoim dzieciom więcej nienawiści. I że zamieszki w Belfaście będą już zawsze.



A cała historia konfliktu w Belfaście zaczęła się w 1613 roku, kiedy w ramach kolonizacji Irlandii z dekretu króla Jakuba I Stuarta Belfast został zaludniony anglikanami z Anglii i prezbiterianami ze Szkocji. Dla kolonizatorów Irlandczycy byli narodem podbitym i gorszym, tak samo jak ich katolicka religia. Wraz z upływem pokoleń i stuleci potomkowie Anglików i Szkotów stali się również Irlandczykami, tyle że pozostali wierni anglikanizmowi i prezbiterianizmowi. I kto tu teraz jest u siebie? Kto ma większe prawa? Kto jest winien? Kto ma już dość?