Moone High Cross - kolejny celtycki krzyż

Szukając Moone High Cross wjechałem na teren oznaczony tabliczką Moone Abbey, gdzie ujrzałem zarośniętą bluszczem XV-wieczną wieżę oraz olbrzymiego długowłosego psa w kolorze błota, który merdając przyjacielsko ogonem poradził mi, żebym lepiej nie wysiadał z samochodu. Właścicielka tej prywatnej posiadłości krzyknęła przez okno, żebym jechał jeszcze jakiś czas główną drogą i wypatrywał wyrwy w murze. Znalazłem ją kilkaset metrów dalej.

  

Mimo bardzo dobrego kamuflażu ten pomnik wart jest odwiedzenia, bo to drugi pod względem wielkości High Cross w Irlandii. A kto wie, czy nie najlepiej zachowany spośród wszystkich ponad tysiącletnich Wysokich Krzyży w kraju. 

  

Moone High Cross przez kilkaset lat pozostawał w ukryciu, zapomniany. Po którymś z kolei plądrowaniu i niszczeniu klasztorów franciszkanie opuszczający zrujnowany klasztor rozebrali składający się z trzech części pomnik i ukryli poszczególne części krzyża. Nie wiadomo, czy zrobili to aby go chronić, ale z pewnością dzięki temu liczne rzeźby zdobiące podstawę i ramiona krzyża są w świetnym stanie.

  

Dokładny opis każdej rzeźby znajduje się na tablicach umieszczonych w ruinach. W 1835 roku odkryto pierwszy i trzeci segment wysokiego krzyża. Duke of Leinster nakazał ustawić je ponownie w tym miejscu, być może nawet nie wiedział, że ten High Cross powinien być dużo wyższy. Po latach, w 1893 roku ktoś natrafił na brakującą środkową część. Została ona dopasowana w latach 50. XX wieku. W oryginalnym kształcie pomnik stoi od 1995 roku. Ma prawie 5,5 metra wysokości. Wyższy od niego jest tylko High Cross w Monasterboice (ma ponad 7 metrów).

  

4 lata temu Moone High Cross otrzymał daszek, co pozwala mieć nadzieję, że nie nękany przez deszcze i wiatry wytrzyma w tych ukrytych ruinach w dobrym stanie jeszcze przez kolejne wieki.

     

Ten imponujący pomnik z granitu datowany jest na VIII-IX wiek. Tuż obok obejrzeć można pozostałości unikatowego „holed cross” czyli celtyckiego krzyża z IX wieku, który w centralnej części posiadał otwór. Tam zazwyczaj przedstawia się scenę Ukrzyżowania. Zachowała się tylko kolumna tego krzyża i dwa fragmenty ramion. Rzeźbienia są w złym stanie, dopatrzono się figur zwierząt, sylwetki na koniu i spiralnych ornamentów.

  

Na tablicach informacyjnych przedstawiona jest również sugestia, jakoby na powierzchni rzeźb odkryto ślady kolorowych roślinnych barwników. Oznaczałoby to, że oryginalnie twórcy Moone High Cross ożywili swe płaskorzeźby farbami. Byłoby to bardzo ciekawe odkrycie.